แชร์

มาตรฐานของขนาดกระดาษ

อัพเดทล่าสุด: 31 ต.ค. 2024

27 ผู้เข้าชม

เรามาเรียนรู้มาตรฐานขนาดของกระดาษที่เราใช้พิมพ์กันทั้งในไทยและต่างประเทศกันดีกว่า

เนื่องจากมีการใช้กระดาษกันอย่างกว้างขวาง จึงจำเป็นต้องมีการกำหนดมาตรฐานของขนาดกระดาษขึ้นนอกเหนือจากการกำหนดมาตรฐานด้านอื่น ๆ ทั้งนี้เพื่อสะดวกต่อการใช้งานและการสื่อสารกัน ตลอดจนการซื้อขายแลกเปลี่ยนกัน

มาตรฐานของขนาดกระดาษ ISO 216

มาตรฐานขนาดกระดาษในระบบ ISO 216ได้ถูกกำหนดขึ้นโดยมีพื้นฐานแนวคิดมาจากมาตรฐานระบบ German DIN 476 จุดเด่นของมาตรฐานนี้คือเมื่อนำกระดาษที่มีขนาดตามที่กำหนดไว้มาพับครึ่ง ขนาดของกระดาษที่พับแล้วยังคงมีสัดส่วน (อัตราส่วนของด้านสูงกับด้านกว้าง) เดียวกับขนาดก่อนพับ และหากพับครึ่งไปอีก ขนาดใหม่ก็ยังคงมีสัดส่วนเดียวกันหมด ประโยชน์ทีได้คือเมื่อนำกระดาษไปตัดแบ่งไปใช้งานตามมาตรฐานนี้ จะไม่เกิดการเสียเศษหากมีงานที่ต้องการย่อส่วน เพื่อให้ได้ผลตามที่หลักการที่กำหนด ได้มีการคำนวณและพบว่าอัตราส่วนความสูงหารด้วยความกว้างจะเท่ากับ สแควร์รูทของสอง (1.4142) และยังพบว่าระยะความกว้าง, ความสูงของขนาดพับครึ่งแล้วจะลดลงเป็น 70.7% จากเดิมเสมอ

มาตรฐานรหัสชุด A

มาตรฐานขนาดกระดาษชุด A เป็นมาตรฐานในระบบ ISO ซึ่งเป็นระบบเมตริก จะกำหนดรหัส A0 ให้มีขนาดพื้นที่เท่ากับ 1 ตารางเมตร จากการคำนวณจะได้ขนาดของ A0 เท่ากับ 841 x 1189 มิลลิเมตร เมื่อทำการแบ่งครึ่งจากขนาด A0 ดังกล่าว ขนาดใหม่ที่ได้ตั้งเป็นรหัส A1 หากทำการแบ่งไปเรื่อย ๆ ก็จะได้รหัส A2, A3, A4 .... มาตรฐานชุดนี้ เป็นมาตรฐานที่สร้างความคุ้นเคยและถูกนำใช้กันแพร่หลายโดยเฉพาะขนาด A4 ซึ่งมีขนาด 210 x 297 มิลลิเมตร เป็นขนาดของกระดาษถ่ายเอกสารที่ใช้กันมาก กระดาษหัวจดหมาย หนังสือ นิตยสาร ฯลฯ และถ้านำกระดาษขนาด A4 ที่มีน้ำหนักเท่ากับ 80 กรัมต่อตารางเมตร กระดาษมาชั่งจะมีน้ำหนักอยู่ที่ 5 กรัมพอดี ทำให้ผู้ใช้สะดวกในการหาน้ำหนักของกองกระดาษดังกล่าวโดยใช้วิธีนับจำนวนแผ่น

2A	1189 x 1682 mm.	46.81 x 66.22 in.
A0	841 x 1189 mm.	33.11 x 46.81 in.
A1	594 x 841 mm.	23.39 x 33.11 in.
A2	420 x 594 mm.	16.54 x 23.39 in.
A3	297 x 420 mm.	11.69 x 16.54 in.
A4	210 x 297 mm.	8.27 x 11.69 in.
A5	148 x 210 mm.	5.83 x 8.27 in.
A6	105 x 148 mm.	4.13 x 5.83 in.
A7	74 x 105 mm.	2.91 x 4.13 in.
A8	52 x 74 mm.	2.05 x 2.91 in.
A9	37 x 52 mm.	1.46 x 2.05 in.
A10	26 x 37 mm.	1.02 x 1.46 in.

มาตรฐานรหัสชุด B

มาตรฐานรหัสชุด B นี้จะเป็นที่คุ้นเคยน้อยกว่ารหัสชุด A วิธีการกำหนดขนาดในรหัสชุดนี้เริ่มโดยให้รหัส B1 มีขนาดอยู่ระหว่าง A0 กับ A1 และให้มีระยะด้านสูงเท่ากับ 1 เมตร ทำให้ด้านกว้างเท่ากับ 0.707 เมตร (มาจากข้อกำหนด ความสูงหารความกว้างเท่ากับสแควร์รูทของสอง) ดังนั้น ขนาดของรหัสชุด B จะมีด้านใดด้านหนึ่ง เป็นครึ่งหนึ่ง หรือหนึ่งในสี่ หรือหนึ่งในแปดของ 1 เมตรไปเรื่อย ๆ งานที่นิยมใช้มาตรฐานรหัสชุดนี้คืองานโปสเตอร์ หนังสือ (ใช้ B5) พาสปอร์ต ซองเอกสาร

B0	1000 x 1414 mm.	39.37 x 55.67 in.
B1	707 x 1000 mm.	27.83 x 39.37 in.
B2	500 x 707 mm.	19.68 x 27.83 in.
B3	353 x 500 mm.	13.90 x 19.68 in.
B4	250 x 353 mm.	9.84 x 13.90 in.
B5	176 x 250 mm.	6.93 x 9.84 in.
B6	125 x 176 mm.	4.92 x 6.93 in.
B7	88 x 125 mm.	3.46 x 4.92 in.
B8	62 x 88 mm.	2.44 x 3.46 in.
B9	44 x 62 mm.	1.73 x 2.44 in.
B10	31 x 44 mm.	1.22 x 1.73 in.

มาตรฐานรหัสชุด C

รหัสชุดนี้มีไว้ใช้กำหนดขนาดของซองใส่เอกสาร ที่เลขเดียวกัน รหัสของ C จะใหญ่กว่าของ A แต่เล็กกว่าของ B ดังนั้น กระดาษจดหมาย A4 จะสามารถใส่ลงในซองขนาด C4 และซองขนาด C4 ก็จะใส่ลงในซอง B4 ได้พอเหมาะ

C0	917 x 1297 mm.	36.10 x 51.06 in.
C1	648 x 917 mm.	25.51 x 36.10 in.
C2	458 x 648 mm.	18.03 x 25.51 in.
C3	324 x 458 mm.	12.76 x 18.03 in.
C4	229 x 324 mm.	9.02 x 12.76 in.
C5	162 x 229 mm.	6.38 x 9.02 in.
C6	114 x 162 mm.	4.49 x 6.38 in.
C7	81 x 114 mm.	3.19 x 4.49 in.
C8	57 x 81 mm.	2.24 x 3.19 in.
C9	40 x 57 mm.	1.57 x 2.24 in.
C10	28 x 40 mm.	1.10 x 1.57 in.

ขนาดของหนังสือ
การกําหนดขนาดของหนังสือที่จะพิมพ์ ต้องคํานึงถึงกระดาษแผ่นใหญ่ที่ใช้พิมพ์เสมอว่าลงตัวหรือไม่ เพื่อประหยัดกระดาษหากต้องมาเจียนทิ้งโดยไม่จําเป็น
1. ขนาด 8 หน้ายก (7.1/2 x 10.1/4 นิ้ว) เป็นขนาดที่นิยมใช้กันทั่วไปในการพิมพ์หนังสือเรียนเพราะใช้กระดาษ 31 x 43 นิ้ว มาตัดลงพิมพ์และพับได้ลงตัวพอดี
2. ขนาด A4 (8.1/4 x 11.3/4 นิ้ว) เป็นขนาดมาตรฐานตามที่องค์กรมาตรฐานระหว่างประเทศกําหนดใช้กระดาษ 24 x 35 นิ้ว พิมพ์และพับได้ลงตัวพอดี เรียกกันว่า “ขนาด 8 หน้ายกพิเศษ”
3. ขนาด 16 หน้ายก (5 x 7 นิ้ว หรือขนาด A5 หรือ A4 พับครึ่ง) เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “ขนาดพ๊อกเกตบุ๊ค” นิยมใช้พิมพ์คู่มือ
4. ขนาดของวารสาร นิตยสาร มักมีขนาดไม่แน่นอนอาจใช้ 8.5 x 11.5 นิ้ว จะมีขนาดใกล้เคียงกับA4

กรณีใช้กระดาษขนาด 24x35 นิ้ว
ขนาด A4 หรือ 8 หน้ายก 8.1/4 x 11.3/4 นิ้ว ขนาด นิตยสาร วารสาร รายงานประจำปีขนาด A5 หรือ 16 หน้ายก 5.3/4 x 8.1/4 นิ้ว ขนาด หนังสือวิชาการขนาด A6 หรือ 32 หน้ายก 5.3/4 x 5.3/4 นิ้วขนาดอื่นอาจเหลือเศษทำให้เปลืองกระดาษ

…หน้ายก
“…หน้ายก” จะต้องมีตัวเลขนำหน้าเสมอ เพื่อแสดงว่า หนังสือเล่มนั้นมีขนาดเท่าใด อย่างหยาบๆ
เช่น 8 หน้ายก, 16 หน้ายก, 32 หน้ายก, 64 หน้ายก ฯลฯ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับขนาดกระดาษ และการพับ

คำอธิบายอย่างย่นย่อคือ การพิมพ์หนังสือเล่ม จะพิมพ์ลงกระดาษแผ่นใหญ่ ในแม่พิมพ์ หรือเพลท ทีละกรอบ กระดาษแต่ละแผ่นจัดหน้าจำนวนกี่หน้า ก็นับจำนวนหน้าใน 1 เพลท เป็น 1 ยก

ขนาดกระดาษแผ่นใหญ่โดยทั่วไป เช่น

24 x 35 นิ้ว
25 x 36 นิ้ว
27 x 40 นิ้ว
31 x 43 นิ้ว

เมื่อพิมพ์เสร็จ แล้วจึงพับตามที่กำหนดขนาดหนังสือไว้ตั้งแต่ต้น ว่าจะให้มีขนาดใด 8 หน้ายก (คือ ใน 1 แผ่นใหญ่ พับแล้วได้ ๘8หน้าหนังสือ) หรือ 16 หน้ายก หรือ 32 หน้ายก เมื่อพับกระดาษพิมพ์ที่เรียงหน้ากันตามลำดับแต่ละแผ่นแล้วจึงนำมารวมกันเป็นเล่ม

หนังสือที่ยังใช้วิธีโบราณ คือเย็บกี่ หรือร้อยเส้นด้าย สังเกตได้ง่ายว่ากี่หน้ายก ขนาดมาตรฐานที่ใช้ทั่วไปสำหรับหนังสือปกติ คือ 31 x 43 นิ้ว ได้ขนาดหนังสือที่เรียกว่า 16 หน้ายก แต่หากใช้กระดาษขนาด 25 x 36 นิ้ว พับอย่างเดียวกัน จะได้ขนาด 16 หน้ายกพิเศษ และกระดาษขนาด 25 x 36 นั้น อาจพับให้ได้ 32 หน้า เรียก 32 หน้ายกพิเศษ

สำหรับท่านที่สนใจ หรืออยากสั่งงานพิมพ์ ไม่ว่าจะเป็นหนังสือ กล่อง แพจเกจจิ้ง ใบปลิว โบรชัวร์ และอื่นๆ อยากสอบถามราคา อยากขอไอเดีย อยากปรึกษาเรื่องกระดาษ เรื่องสี เรื่องพิมพ์ เรื่องออกแบบ เรามีทีมงานมืออาชีพมากประสบการณ์ ตอบทุกคำถามท่านได้ในทันที ไม่ว่าท่านอยากสั่งพิมพ์กี่ชิ้น จำนวนน้อยหรือมาก เราพร้อมบริการทุกรูปแบบ เพียงท่าน ADD LINE: @INKONPAPER หรือ รับ QR CODE CLICK